Asbestproblematiek gemeente Westland
Geachte
Statenleden,
Vanuit haar
toezichthoudende rol hebben Gedeputeerde Staten op dinsdag 5 januarij.l.
gesproken over de
voortgang en de gevolgen van de asbestbrand in Wateringen. Dezelfde
middag heeft een
constructief overleg plaatsgevonden met een delegatie van het college
van de gemeente
Westland.
De delegatie van
het college van de gemeente Westland heeft aangegeven op 12 januari
a.s. een plan van
aanpak toe te zenden aan Gedeputeerde Staten. Op grond van het
bestuurlijk
overleg op 5 januari j.l. gaan wij ervan uit dat het college van de gemeente
Westland afdoende
maatregelen neemt om de resterende problematiek op te lossen. Het
college van
Gedeputeerde Staten was voornemens om na ontvangst van het plan van
aanpak de Staten
te informeren. lnmiddels is door uw Staten een aantal vragen gesteld.
Vooruitlopend op
toezending van het plan van aanpak sturen wij u daarom reeds nu hierbij,
het in de media,
genoemde juridisch advies.
Wij houden u
uiteraard op de hoogte van de ontwikkelingen in dit dossier
Hoogachtend,
Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland,
secretaris a.i.,
drs. J.H. de Baas
1
Provincie
Zuid-Holland
Afdeling
Interbestuurlijk Toezicht
Postbus 90602
2509 LP Den Haag
Verzonden per
email:
Datum : 14
december 2015
Referentie :
asbestcalamiteit Wateringen
Geachte heer
Hierbij voldoe ik
met genoegen aan uw recente verzoek om een advies inzake de
asbestcalamiteit
in Wateringen en de rol van de Gemeente Westland daarin.
1. De opdracht
De opdracht van
de Provincie Zuid-Holland luidt als volgt: “Kunt u op basis van uw kennis en
ervaring aangevuld
met jurisprudentie en casuïstiek een advies op stellen waarom de
overheid
(gemeente) al dan niet verantwoordelijk is voor het opruimen van
asbestrestanten
afkomstig van de
brand in Wateringen op 12/13 januari 2015?”
2. De casus
In de nacht van
12 op 13 januari 2015 is een grote brand uitgebroken in een verf- en
behangloods in
Wateringen, dat onder de Gemeente Westland valt. Over de oorzaak wordt
gespeculeerd,
maar is (voor zover ik uit de verstrekte documenten kan afleiden) nog geen
definitieve
aanleiding gevonden. Het pand is geheel in vlammen opgegaan, waarbij veel rook
is ontstaan. De
rook is door de wind over de nabije wijk gedreven, waarbij veel asbest van
het
asbesthoudende dak is vrijgekomen en op de openbare ruimte, woningen en tuinen
terecht is
gekomen. De Gemeente Westland heeft een noodverordening ingesteld voor het
gebied waar het
asbest is neergekomen en toegezegd het asbest zo snel mogelijk te
2
verwijderen.
Vanwege de grote hoeveelheden asbest en de brede verspreiding heeft het
opruimen tot
april 2015 geduurd. Op 14 april 2015 heeft de Gemeente de noodverordening
geheel
ingetrokken en is het betreffende gebied asbestveilig verklaard. In de maanden
daarop zijn
echter door bewoners en gecertificeerde inventarisatiebureaus nog vele
asbestrestanten
aangetroffen, zowel in woningen en tuinen als in de openbare ruimte.
Daarop heeft een
tweede saneringsronde plaatsgevonden, maar ook een tweede vrijgave
heeft niet geleid
tot een asbestveilige situatie noch kan hier tot op heden van worden
gesproken. Eind
2015 klagen de inwoners nog steeds over asbest op straat, in de tuinen en
woningen.
Er kan
onderscheid gemaakt worden tussen een primaire besmetting, veroorzaakt door de
brand, en een
secundaire besmetting veroorzaakt door meerdere factoren. Bij dit laatste kan
bijvoorbeeld
gedacht worden aan omstandigheden als dat zowel de eerste als de tweede
saneringsronde
kennelijk niet deugdelijk zijn uitgevoerd, het betreffende gebied eerst te eng
is vastgesteld en
er sprake is van onderlinge herbesmetting. Zo lopen de bewoners
voortdurend
asbest van de straat hun woningen en auto’s in, de wind waait asbest vanaf de
straat naar
binnen, voorbij rijdende auto’s verpulveren het asbest op straat etc.
Geleidelijk aan
heeft de Gemeente de oorspronkelijke toezegging om alles voortvarend te
inventariseren en
te saneren steeds verder beperkt en de eigenaren van particuliere
woningen en
tuinen meegedeeld dat zij een eigen verantwoordelijkheid in deze dragen.
Tevens heeft de
Gemeente de bewoners aangeraden om brokken asbest zelf te verwijderen,
hoewel in geval
van risicoklasse II en III alleen gecertificeerde saneerders dit mogen doen.
(Zie artikel
1.26. Sloopmelding met name lid 6 onder g en art. 1.32, het
Asbestverwijderingsbesluit
en het Arbeidsomstandighedenbesluit.) Hiermee heeft de
Gemeente de
bewoners nodeloos aan asbest blootgesteld. Verzoeken van de bewoners tot
rectificatie van
dit advies zijn langdurig genegeerd.
In het licht van
deze omstandigheden is het niet verwonderlijk dat er vanaf de aanvang van
zomer 2015 veel
frictie is ontstaan tussen de Gemeente en de bewoners, waarvoor vele
oorzaken zijn aan
te wijzen. Bijvoorbeeld de reeds genoemde twee onterechte vrijgaven,
voortdurende
blootstelling aan asbest en alle daarmee gepaard gaande angst en stress,
gebrekkige en
onduidelijke communicatie van de Gemeente en daarmee gepaard gaande
onzekerheidsgevoelens,
gedateerde en onvolledige plattegronden van de Gemeente inzake
de
asbestcalamiteit, het saneringsadvies in strijd met de wet, het onthouden van
relevante
documenten aan
bewoners, vertrouwelijkheidsproblemen, negeren van bewonersklachten
door de gemeente,
gemis van zomers tuingenot door de bewoners (zij durven het gras niet
meer te maaien of
hun kinderen daarop te laten spelen) etc. Ook de verklaring van de
Gemeente – zelfs
maanden na de primaire besmetting – dat zij tot bestuursdwang kan
overgaan, zal de
gemoederen niet tot rust brengen. De bewoners klagen er veelvuldig en bij
diverse
instanties over dat zij niet inzien, waarom zij zo lang aan asbest worden
blootgesteld
en waarom de
Gemeente niet een meer voortvarende en actieve aanpak toont in
overeenstemming
met haar publiekrechtelijke taak tot voorkoming en beperking van gevaar
voor het milieu
en de volksgezondheid.
Constaterend dat
er circa acht maanden na de brand nog steeds sprake is van asbestresten,
verzoekt de
Provincie Zuid-Holland de Gemeente Westland schriftelijk per 8 september 2015
om de regie te
nemen, de volledige wijk die door de asbestbrand is getroffen zo snel
mogelijk te
saneren en daartoe een concreet plan van aanpak te hanteren waarbij ook
3
aandacht wordt
geschonken aan communicatie met de belanghebbende bewoners, teneinde
een draagvlak van
voldoende vertrouwen in de aan te voeren oplossingen te creëren.
In november 2015
blijkt echter dat er verschil van mening bestaat tussen de Provincie en de
Gemeente over de
kwestie van regie voeren. De Gemeente Westland geeft aan zich niet
verantwoordelijk
te voeren voor het oplossen van de problemen die dan nog bestaan. Zo
tracht de
burgemeester diverse verzekeraars te overtuigen tot het nemen van
‘maatschappelijke
verantwoordelijkheid’ om de schade van de getroffen bewoners te
vergoeden. Dit
stuit echter tot op heden af op onwil van de verzekeraars, die enerzijds
principiële
bezwaren hebben om een volledige vergoeding te bieden aan bewoners die niet
of niet voldoende
bij hen verzekerd zijn en anderzijds menen dat deze maatschappelijke
verantwoordelijkheid
juist bij de Gemeente zelf ligt.
Tegen deze
achtergrond is mij de opdracht verleend om te adviseren of de Gemeente al dan
niet
verantwoordelijk is voor het opruimen van de asbestrestanten die zijn
vrijgekomen in
Wateringen als
gevolg van de brand.
3. Werkwijze
Nu de
vraagstelling rept over ‘de’ asbestrestanten en zich niet beperkt tot
asbestrestanten op
enige specifieke
locatie binnen de ‘asbesthaard’ in Wateringen, zal ik de beantwoording van
deze vraag
opdelen in twee onderdelen: in paragraaf 3.1. de asbestbesmetting in de
openbare ruimte
enerzijds en in paragraaf 3.2 de asbestbesmetting in de particuliere
woningen en
tuinen anderzijds.
3.1 De
asbestbesmetting in de openbare ruimte
De taak van de
overheid inzake de volksgezondheid, veiligheid en milieu is te herleiden naar
diverse
gezaghebbende bronnen. Hierbij valt met name te denken aan art. 22 Grondwet:
“De
overheid treft
maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid.” Ook art. 21 Grondwet is
relevant: “De
zorg van de overheid is gericht op de bewoonbaarheid van het land en de
bescherming en
verbetering van het leefmilieu.” Art. 1 onder c van de Wet publieke
gezondheidszorg
(Wpg) verplicht de overheid tot het nemen van “de
gezondheidsbeschermende
en gezondheidsbevorderende maatregelen voor de bevolking of
specifieke
groepen daaruit, waaronder begrepen het voorkómen en het vroegtijdig opsporen
van ziekten”.
‘De’ overheid in een gemeente is uiteraard de Gemeente dan wel de
burgemeester of
burgemeester en wethouders als bestuursrechtelijk orgaan. Hieruit kan
worden afgeleid
dat indien de volksgezondheid wordt bedreigd door bijvoorbeeld een
asbestcalamiteit,
de gemeente als bestuursrechtelijk orgaan bevoegd is om passende
gezondheidsbeschermende
maatregelen te treffen, zoals het opruimen van de
asbestrestanten
op straat, in de bermen, de openbare voetbalvelden, grasvelden, parken
etc. Daarbij
wordt geen onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire besmetting: de
aard van de taak
is bepalend voor de verantwoordelijkheid van de Gemeente, niet de vraag
hoe vaak er
gesaneerd moet worden. Verder draagt eenieder zorg voor het milieu, de
gemeente daarbij
inbegrepen, zie de Wet milieubeheer. Ook de Woningwet art 1a creëert
een zorgplicht
voor veiligheid en gezondheid voor open terrein.
4
Ook de publicatie
‘Plan van aanpak asbestbrand’ (2006, Vrom-inspectie) geeft duidelijk aan
dat de
saneringstaak bij de gemeente ligt; de gemeente refereert zelf veelvuldig aan
dit
document om haar
handelswijze te rechtvaardigen. In het verslag van de raadsvergadering
van 30 juni 2015
(p. 3) “inzake het beschikbaar stellen van een aanvullend budget voor het
verwijderen van
asbest in Wateringen” voert de gemeente eveneens aan dat zij in dit kader
“haar publieke
verantwoordelijkheid, die betrekking heeft op de openbare ruimte” heeft
vervuld. De
vervulling van deze publieke taak in het algemeen belang is op zich heel
vanzelfsprekend,
nu de asbestsanering in de openbare ruimte bezwaarlijk door individuen
kan worden
uitgeoefend in de zin dat iedereen zijn eigen stoepje saneert en de weg
letterlijk
in het midden
laat. De gemeente Westland geeft zich derhalve rekenschap van haar taak in
het kader van de
volksgezondheid om het asbest te saneren in de openbare ruimte en
betwist deze
verantwoordelijkheid niet; wat overigens nadrukkelijk niet hetzelfde is als
daadwerkelijk
‘regie nemen’.
De conclusie is
derhalve dat de gemeente inderdaad een publieke taak of zorgplicht heeft
inzake de
veiligheid en gezondheid in de publieke ruimte en dat het verwijderen van
asbest
in die publieke
ruimte mede daartoe behoort; en dat de gemeente ook zelf deze mening is
toegedaan.
Niettemin doet de Gemeente sinds de tweede saneringsronde weinig aan de
vervulling van
haar zorgplicht en wijst deze zelfs af, zoals uit haar mededeling aan de
Provincie mag
worden afgeleid. De Gemeente dient echter zo veel als redelijkerwijze van
haar mag worden
verlangd – en die lat ligt hoog, temeer daar het om potentieel ernstige
gezondheidsrisico’s
gaat – zich in te spannen om een bevredigend, ten minste adequaat
saneringsresultaat
te bereiken; de Gemeente kan niet volstaan met enkele evident mislukte
pogingen tot
saneren en daarna voor de eer bedanken.
In dit licht zijn
twee zaken opmerkelijk te noemen. Ten eerste heeft het landelijk
gerenommeerde
inventarisatiebureau Oesterbaai in april 2015 aangeboden om de
inventarisatie,
sanering en projectbegeleiding tegen kostprijs te verrichten c.q. te laten
verrichten, zodat
de calamiteit zo spoedig mogelijk ter hand kon worden genomen en de
bewoners al tegen
de zomer(!) weer konden genieten van hun tuinen. Uit de aan mij
toevertrouwde
documenten kan ik niet afleiden of de gemeente dit aanbod heeft aanvaard,
afgewezen of
genegeerd. Toch lijkt van een definitieve sanering van de openbare ruimte –
een derde ronde –
geen sprake te zijn gelet op het uitblijven van een derde vrijgave en de
afwijzing door de
Gemeente van het provinciale verzoek om kordate regie.
Ten tweede heeft
de gemeente in het kader van het derde spoor van haar plan van aanpak
aangegeven te
wachten met nadere inventarisatie totdat ‘de winterperiode’ van 2015-2016
voorbij is (een
zeer vage termijn). Enige reden voor dit uitstel inzake een kankerverwekkende
stof die reeds
maanden open en bloot op straat en in de woningen ligt, is mij evenmin uit de
documenten
gebleken; nochtans moet ieder uitstel, zeker van een dergelijke duur die
stellig
minimaal enige
maanden betreft, op voorhand in hoge mate onwenselijk worden geacht in
het licht van de
volksgezondheid in haar algemeenheid en de gezondheid van de betreffende
bewoners in het
bijzonder.
Deze lakse en
ogenschijnlijk ongeïnteresseerde benadering van een potentieel dodelijk
gezondheidsrisico
– anders is het niet te noemen – betekent dat de betreffende bewoners
tegen het
voorjaar van 2016 al ruim een jaar aan asbest zullen zijn blootgesteld en bij
de
huidige voortgang
van zaken zelfs tegen die tijd nog niet duidelijk zal zijn of en zo ja, in
welke
mate, zij nog
steeds worden blootgesteld. Dit is onaanvaardbare vervulling van een kerntaak
5
van de Gemeente.
Eventuele gezondheidsgevolgen zullen pas over enige decennia
inzichtelijk
worden naarmate zij in voorkomende gevallen verwezenlijken, waarbij naar de
aard van asbest
gedacht moet worden aan ongeneesbare, dodelijke ziekten als
mesothelioom en
longkanker. Dat deze toestand een ernstig en volkomen onnodig risico
betekent voor de
volksgezondheid, lijkt moeilijk betwistbaar. Ondertussen wordt het asbest
met name op
straat steeds meer kapotgereden en daardoor fijner, waardoor het minder
zichtbaarder
wordt en de kosten van sanering steeds hoger worden. De suggestie wordt
gewekt dat de
Gemeente kennelijk hoopt dat het asbestprobleem mettertijd ‘vanzelf’
verdwijnt,
waarbij de kwesties van kostbare saneringen (voor een derde keer) en de actuele
gezondheidsrisico’s
geheel terzijde worden geschoven; een andere verklaring voor het lakse
optreden van de
Gemeente laat zich niet onmiddellijk raden.
In de rechtspraak
wordt weinig relevante aandacht besteed aan het antwoord op de vraag of
een gemeente
verantwoordelijk kan zijn voor het saneren van asbestdeeltjes die door een
brand zijn
ontstaan; wel is er een redelijke hoeveelheid jurisprudentie over het aspect
van
kostenverhaal
door de gemeente op de aansprakelijke partij van een asbestbrand of een
vervuiling.
Hierbij wordt de taakvervulling van de gemeente als een vanzelfsprekendheid
benaderd
(behoudens een enkele uitzondering, hier niet relevant, wordt niet verweerd
c.q.
toegewezen dat de
gemeente hierin géén taak heeft) en wordt een scala van civielrechtelijke
argumenten
aangevoerd om het kostenverhaal te rechtvaardigen (onrechtmatige daad,
gebrekkige
opstal, hinder, ongerechtvaardigde verrijking, etc.,); dikwijls worden deze
argumenten echter
‘afgeserveerd’ door de rechterlijke macht omdat kostenverhaal via de
private weg een
bestuursrechtelijke regeling op onaanvaardbare wijze zou doorkruisen. In
een recente
uitspraak wordt het kostenverhaal door de gemeente wel toegewezen, zie
rechtbank Den
Haag 29 juni 2011, LJN BZ7447 (schending van art. 1.1a Milieuwet).
Klassiekers als
het Windmill- en het Vlissingse Brandweerkosten-arrest en het Wateringenarrest
staan hier
centraal, die in essentie laten zien dat burgers niet belemmerd mogen
worden door
financiële overwegingen om in geval van een calamiteit een beroep te doen op
de overheid voor
de uitvoering van een klassieke overheidstaak. De kwestie van
kostenverhaal,
die tussen de regels door een zwaarwegende rol voor de Gemeente lijkt te
spelen, is niet
gunstig te noemen. Bekend zijn de twee arresten van de Hoge Raad waarin
deze uitspreekt
dat het als uitgangspunt niet onrechtmatig is jegens derden (zoals de
overheid) om een
asbestdak te hebben en dat in zulke gevallen het evenmin onrechtmatig is
om na te laten de
asbestrestanten na een brand te verwijderen, zie Hoge Raad 7 november
2003, AB 2004/41
(Gemeente Wateringen) en Hoge Raad 15 juni 2001, AB 2004/42
(Gemeente
Almelo). Dit kan anders zijn indien er een bijzondere reden in om bijvoorbeeld
aan te nemen dat
het betreffende pand brandgevoelig is en daardoor de mogelijkheid van
onrechtmatige
daad wel te verdedigen is, waar echter in dit onderhavige geval nog geen
zekerheid over
bestaat. Een wijziging van koers door de Hoge Raad valt hier niet te
verwachten omdat
de maatschappelijke implicaties daarvan zó groot zijn, gelet op de
wijdverspreide
aanwezigheid van asbest in onroerend goed, dat dit aan de wetgever moet
worden
overgelaten.
De kwestie van
financieel verhaal valt echter buiten de vraagstelling; desgewenst is het
eenvoudig om daar
nadere toelichting op te geven en een overzicht te bieden van de
betreffende
jurisprudentie.
6
3.1.1
Deelconclusie inzake de asbestbesmetting in de openbare ruimte
De conclusie is
hier dat de gemeente Westland haar publieke taak tot het saneren van de
openbare ruimte
in ernstig verwijtbare mate verwaarloost en daarbij de levens van haar
inwoners nodeloos
riskeert. Van ‘regie nemen’ is inmiddels niet of nauwelijks sprake.
3.2 De
asbestbesmetting in de woningen en tuinen
Dan de kwestie
van asbestbesmetting in woningen en privétuinen. Ook hier heeft de
Gemeente een
aanvang gemaakt met het saneren, soms zelfs tegen de wil van de bewoners
in en daarmee de
facto deze taak en de daarbij behorende verantwoordelijkheid op zich
genomen. De
positie van de Gemeente om desnoods via bestuursdwang sanering af te
dwingen is ook de
iure sterk, bijvoorbeeld via art. 1a Woningwet, art. 7b lid 2 onder c van de
Woningwet of via
art. 125 Gemeentewet jo. art. 5:21 en volgenden van de ABW (vgl. ABRvS
18 juli 2000, AB
2001, 30) en wellicht zelfs art. 173 Gemeentewet; zie ook TK 2003-2004, 29
392, MvT
Woningwet nr. 3 p. 10 waarin expliciet asbestverontreiniging wordt genoemd.
De Gemeente toont
zich terughoudend in het uitoefenen van bestuursdwang maar houdt die
optie wel
nadrukkelijk open. Hoewel dit ongetwijfeld op de korte termijn voor veel
bewoners
een opluchting
zal zijn, moet dit gelijktijdig ook een verwarrende, onzekere en ook
beangstigende kwestie
zijn, gelet op de aanzienlijke kosten die met sanering gepaard
kunnen gaan en
waarvoor zij in het verleden geen voorzieningen zullen hebben getroffen.
Duidelijk is dat
de Gemeente geleidelijk aan steeds minder kosten wil maken voor de
saneringen in de
privésfeer van de bewoners. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het reeds genoemde
afzien van
saneren onder bestuursdwang (en gelijktijdig de optie daartoe open te houden),
het gebrek aan
recentelijke actie inzake sanering in de privésfeer en de pogingen van de
burgemeester om
verzekeraars voor de kosten van sanering te laten betalen. (Behoudens
een enkel geval
van coulance is het ondenkbaar dat verzekeraars onverplicht op grote
schaal aan
onvoldoende of geheel onverzekerde bewoners de asbestschade zouden
vergoeden: dit
zou een precedent opleveren dat het verzekeringssysteem in Nederland in
ernstige mate zou
ontwrichten. Ook is het wonderlijk om te denken dat verzekeraars tot
filantropisch
gedrag met potentieel verstrekkende consequenties zouden worden gedwongen
omdat een
burgemeester hen hiertoe tracht te overreden, terwijl noch hen noch hun
verzekerden (i.e.
de bewoners) enig verwijt kan worden gemaakt ten aanzien van de brand,
de mislukte
eerste en tweede saneringen of de actuele blootstelling.) Uiteindelijk hebben
vele bewoners
zelf hun woningen laten inventariseren en saneren en dit (vooralsnog) op
eigen kosten
gedaan.
Onder de
omstandigheden – zoals vele risicoklasse II-besmettingen en de voortdurende
herbesmetting
tussen binnen en buiten – zou het de Gemeente in het kader van haar
zorgplicht voor
de volksgezondheid en milieu hebben betaamd om zelf de kosten van
saneringen voor
te schieten (veel bewoners zullen het geld daarvoor niet paraat hebben) en
zo de saneringen
zo voortvarend mogelijk te laten geschieden, daarmee het acute gevaar
van
asbestbesmetting opheffend; en zich eerst daarna over de mogelijkheden van
verhaal te
7
bekommeren. De
zorgplicht van de Gemeente stopt bij een kankerverwekkende stof als
asbest niet bij
de voordeur of de stoeprand.
Door voortvarende
en behoorlijke sanering na te laten, miskent de Gemeente op kwalijke
wijze dat de
sanering van asbestresten in de woningen en tuinen een urgente kwestie is,
waarmee mogelijk
levens gemoeid zijn – een aanzienlijk hoger belang dan de besparing aan
saneringskosten.
Een en ander suggereert ook een bagatelliserende benadering van
asbestrisico’s en
een onderschatting van het feit dat langdurige blootstelling aan asbest de
kans op een
asbestkanker verhoogt, zodat een voortvarende benadering om die reden juist
bij uitstek
geboden is. Daarbij is ook bekend dat voor jonge kinderen – en die zullen er in
een
woonwijk zeker
zijn – een relatief kleine blootstelling aan asbest al grote gevolgen kan
hebben in de
toekomst; nergens in de aan mij verstrekte documenten zie ik dat de
Gemeente dit
aspect in haar beleid of overwegingen heeft meegenomen.
Ik merk op dat de
situatie wellicht gevoelsmatig duidelijker wordt wanneer het
gezondheidsrisico
zich niet op de lange, maar op de korte termijn zou verwezenlijken, zoals
bij een brand,
een potentiële gasexplosie, etc. Dit doet echter niet af aan het feit dat een
lakse benadering
van zo’n gevaar kan leiden tot menselijk leed en dat de Gemeente dit
zoveel als
redelijkerwijze van haar mag en kan worden verlangd dient te voorkomen – en die
lat ligt hoog.
Dat in het voorkomende geval het asbestleed pas na enige decennia aan het
daglicht zou
kunnen komen en nu nog niet zichtbaar is, maakt juridisch geen enkel verschil
en mag ook voor
het feitelijk optreden door de Gemeente geen enkel verschil maken.
In dit licht valt
verder op te merken dat de mogelijkheid bestaat dat asbestbesmetting in
woningen en
tuinen aanwezig is omdat de openbare ruimte tot twee maal toe niet goed is
schoongemaakt,
waarvoor de Gemeente als opdrachtgever uiteindelijk verantwoordelijk is;
en dat asbest
maanden na de asbestbrand nog aanwezig is en naar binnen waait of wordt
gelopen, etc. De
Gemeente doet er goed om reeds nu voor alsdan rekening te houden met
particuliere
aansprakelijkheidsclaims voor saneringskosten en schadeclaims van zieke
bewoners in de
toekomst. Het is bijvoorbeeld denkbaar dat de constante asbestvervuiling
van de wegen
heeft geleid tot onnodige vervuiling van de woningen, psychische schade van
de bewoners,
toekomstige ziektebeelden, etc.
3.2.1
Deelconclusie inzake de asbestbesmetting in de woningen en tuinen
De conclusie is
hier dat de gemeente Westland ten onrechte de actuele asbestcalamiteit
bagatelliseert en
zich meer lijkt te concentreren op het financiële plaatje dan op de kerntaak
van de
bescherming van de volksgezondheid en milieu in de concrete vorm van
voortvarend
saneren. Dat is
een moreel zeer ongelukkige afweging van haar eigen financiële belangen
versus het acute
belang van de bewoners op goede gezondheid en een veilig milieu. Ook
hier is geen
sprake van ‘regie nemen’ op passende of adequate wijze.
4. Samenvatting
De Gemeente
Westland heeft een zorgplicht voor de handhaving en bescherming van
volksgezondheid
en milieu. Dit brengt ook een zorgplicht met zich om de asbestrestanten
van de
‘Wateringse asbestbrand’ te saneren; deze taak wordt echter op zeer gebrekkige
wijze vervuld. De
Gemeente heeft weinig aandacht voor de gezondheidsrisico’s die de
bewoners ter
plaatse in de openbare ruimte en in hun woningen lopen, inmiddels reeds
langdurig, en
toont zich niet bereid om de concrete risico’s op korte termijn weg te nemen
maar schuift deze
integendeel op de lange baan. De Gemeente focust inmiddels meer op het
aspect van
kostenverhaal en kostendekking en wijst daarbij de verzekeraars ten onrechte
een rol toe.
Hiermee stelt de Gemeente haar eigen (financiële) belangen vóór die van de
gezondheid van
haar burgers.
Het gebrek aan
acuut, daadkrachtig en effectief optreden om de volksgezondheid en milieu
in Wateringen te
beschermen valt af te keuren. De gezondheidsrisico’s van de bewoners
blijven daardoor
bestaan en worden mogelijk met de tijd steeds groter (en de bestrijding
daarvan steeds
kostbaarder). Daarbij valt ook op dat, ondanks meerdere verzoeken c.q.
aanmaningen van
de Provincie Zuid-Holland om meer regie te tonen in het verwijderen van
het door de brand
vrijgekomen asbest en daar voortvarendheid in te betrachten, de
Gemeente volhardt
in een lakse, ongepaste en afwijzende houding waarin een redelijke
belangenafweging
en -behartiging van haar bewoners ver te zoeken is.
5. Afrondend
Ik ben u hiermee
graag van dienst geweest. Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben,
dan verneem ik
graag van u.
Met vriendelijke groet,
Y.R.K. Waterman
